Binukot: Mga Binalaybay sa Hiligaynon kag Kinaray-a sang MPG

Ambahanun kang Binukot
(samtang ginalantaw ang Tribu Binanog
nga nagapasundayag sa USA Football Field)
Elsed S. Togonon

Wara it patimaan ang akun pag-amba
Sa pagsaot kang mga tribo kadya nga aga.
Kuon nanda ang akun kanta wara gasantu
Sa pagpatikpatik kang paglinagabung kang tambol.

Mabasol bala nanda ako,
Kon ang patik nga akun ginapasantu
Halin sa daghub kang akun kasingkasing
Nga nagadasig samtang akun ginalantaw
Ang imong pagkumpas kag pagki-ay k-iay?

Wara gid takun naglaum
Nga sa akun pagsaug halin sa iraya
Agud ihalad ang amba kang maragtas
Nanday Humadapnon kag Ginbitinan,
May sangka hangaway nga magbihag
Kang nabukot ko nga tagipusuon.

Ay, maambung nga hangaway,
Pamatii ang akun nga ambahanun
Sa pihak kang kagahud kag siyagit.
Hay bisan ang akun nga dagway
Lipud sa imo nga panuruk,
Kag ang akun kahig indi makalapak
Sarang ko nga idihon ang hangin
Agud likupan ikaw kang akun
Gugma kag kaanyag.




Sirum sa Villa Igang
John Iremil E. Teodoro

Maramig nga kurtina ang manipis nga tarithi
Kadya nga sirüm nga nagakurisüng ang kalangitan.
Wara it padaüg ang kalayo sa ginsalpan,
Ginapatay kadya ang gamay nga kalipay sa akün düghan.
Nagapanapüg kang lao kag asin ang hünasan
Turog ang mga hilamon kang dagat nga siguro
Bilog nga adlaw nagsaut sa kuryente kang tubig
Kag hampak kang mga ikog kang isda nga wara’t labüt.
Sa unahan may puti nga daray-ahan,
Nagpamaypay dya kanakün sa anang kasübü.
Kon madalagan ako paagto rugto,
Masug-alaw ko ayhan rugto ang imong kalag?
Mabatyagan ko ayhan ang kainit kang imong küpküp
Kon magdamhag ako sa basa nga baras?
Naghuruni rün ang mga kikik, palangga.
Kinahanglan ko rün magsindi kang kandila
Kag mangadi para sa kalinüngan kang akün düghan.




Dagu-ob
Norman Darap

Ako, isra sa mga nara
nga nagtubo sa wayang,
napatung-an kang mga lantyog
kag bahol nga kawayan,
ang akon mga ugat naglalapyo
sa kamara kang duta
nga tatlo na katuig nga wara
nailigan kang uran.
Ang panit kang akon lawas kag butkon
nag-amat-amat mara kag nagkataraktak
sa biti kang init,
mga nabilin kag nagaararangot ko nga dahon
ginhuyop ron kang kapaang.
Kami tanan nagpangamuyo
kag mabuhay nga naghinulat,
hasta ang mga ambon
nagdamol,
naggal-um kag nagpasirak kang kilat,
ti kami naghirinugyaw sa marapit
nga pagdahog kang uran,
ugaring ang kadulum wara gid ti may gin-agtunan.
Kami nadulman kag ginpasarig lang
sa tingug nga gasinggit
kang wara kapuslanan.




Isa ka Baso sang Coke
Romellaine Xyene Laud Arsenio


Atubangay sa lamisa,
tulukay,
tulok kun diin,
tulukay liwat.
Gauyang sang tsempo,
sa indi malinong nga kahipuson.

Imni isa ka lab-ok.
Kaon gamay ng tinapay.
Ibuka ang baba.
Kun may ma gwa nga tinaga,
sigiha hambal.
Kun wala,
imni liwat.

Pero,
kun maubos mo na,
ang isa ka baso sang coke,
kag wala ka pa kaimbento sang mapatihan nga rason,
kun ngaa may lipstick sang bayi sa imo bag...

Indi na maghambal pa.

Ibutang na lang ang baso sa lamisa kag magtindog.
Tultulan mo man ang pertahan
Wala ko pa ina nasirhan halin pag-abot mo.

Matindog naman ko.
Hugasan ko pa,
ang baso kag platito.
Para handa na ini,
kun may mag-abot nga bisita.




Kahidlaw
Krisha Vyn Tinambunan


Indi na gid ako kahulat
nga magpabugnaw naman sa payag-payag.
Maupod digto si Apoy nga naga-mama,
kag magkadlaw sa akun huna-huna.
Katingalahan gid abi ang ginaum-om
nia sa iya nga baba,
kun buyo gid man o kun batwan?




Kato kag Tulad
Danielle Parian


Dumduman ko pa kang ang haruk ko
husto run nga maka pa ngirit kanimo.

Katong ang mga mabinulawanon mo
nga sugilanon husto lang mka pahipos kanakun.

Katong ang mga papel nga ginkurisan mo ka
mga tinaga
husto lang maka patunaw
ka akun nga tagipusuon.

Kang ang oras daw gina lagas ta,
indi gusto ipakawat sa naga dulom nga kahapunanon.

Tulad, atun dun ang oras
waay run gina lagas, diin ikaw?

Ga rapta run ang papel,
waay ti sinulat, mga tinaga nga tunaw.

Ga atubangay, waay ti ga mitlang
napan-us lang ang laway.

Kag ang haruk indi run mka pangirit
isa ka kuhit, dayon lang pang hay hay..

Karon ang pamangkot, diin run ikaw?
kadyang tanan nga oras gin ta-o run kanatun?

Kataraka run bala ang adlaw-adlaw
nga ginhimo para kanatun?

Mahimo bala nga ang paghigugma ko kanimo
nag papagtik sa nakib’lan mo nga tagipusuon?

MPG- MIRROR POETRY GUILD POEMS Then and Now

MPG- MIRROR POETRY GUILD POEMS
Then and Now

Ang mga binalaybay (sa Ingles, Kinaray-a, Hiligaynon, at Filipino) na mababasa sa ibaba ay unang nailathala sa The Artian, The Official Student Publication of the College of Arts and Sciences, University of San Agustin, Iloilo City. Kasama rito ang mga binalaybay nina Dr. Isidoro M. Cruz, Prof. John Iremil E. Teodoro, Joseph Espino, Pietros Val R. Patricio, Elsed S. Togonon, Noel G. de Leon, Danielle S. Parian, Arlene M. Moscaya,at Ma. Esperanza Matea Sunshine E. Teodoro.


TO A PINAY CONTRACT WORKER IN ROME

DR. ISIDORO M. CRUZ



Between you and me

always in a postman

who flings your letters

like paper planes dizzily dropping.



It is your voice in the envelope

that warms my palms

while I rip its edge,

tearing it as if to unwrap

a birthday present. In the air,

a whiff of your sweet smell

hovers as I trace your hand-

writing and cares its curves and loops

that remind me of your lips.



But it is your absence

that sustains me.

It’s just the sense of touch we trade

for a feeling of fullness.









GABII

PROF. JOHN IREMIL E. TEODORO



Sa mga gabii nga ginapamag-an

Kang imong mga yuhom

Ang akun mga hararokon,

Bisan pa nga ang bulan

Kag ang mga bituon

Buhay run nagakinding-kinding

Sa kalangitan,

Ginhakwat ko ru lang

Ang akun lawas

Paagto sa binit nga parte

Kang malapad nga katri

kag magtakilid.

Ginasukol ko kanga kun dangaw

Ang kalapad kang imong dughan

Sa ginansilyo nga hapin kang katri

kag ginapirit ko pirungun

ang ritobado ko nga mata

Para sulngun liwan

Ang tong sangka gabii

Nga gintingub natun

Ang kainit kang atun nga lawas

Para sunogon ang atun palibot

Sa kahadlok nga basi istorbohon

Ang paglambudanay

Kang atun mga batiis kag butkun.









TRAPPED

JOSEPH ESPINO



What remains

in every sheet

of leaf is grief:

Before monsoon

swamps the roads,

we load sugar canes

on the trucks even

as the sun still sleeps,

until twilight hastens

my impatient feet

to gather firewood.

I have no more time

for my kite.









AMERASIAN DREAMS

PIETROS VAL R. PATRICIO



And I asked them,

What brings you here

to Mother Ignacia?



There’s something in the air

about in Cine Manila, they say,

this bring dream we’re all after,

the limelight of the fame and gold:



For this brown nation is so obsessed

by the dream of Caucasian beauty,

of he tall, half-white and brown-eyed,

the beautiful and the handsome.



All lights and cameras

show the undeniable truth

about your country’s infatuation

over every Sam and Anne.



For it will be our vanity alone

That everyone is going to sell

in the land of Cine Manila,

an illusion of Pax Filipiniana.









LABI PA SA FB KAG TWITTER

ELSED S. TOGONON



Indi ang Fb kag Twitter ang nagasukol

Sa tampad nga pag-abyanay.

Hay ang andang mata kag punyahun

indi mo sarang mahimutaran

agud tukibun ang yuhum kag kalulu

sa andang mga mata, ukon ang kainit

sa anda nga mga palad.



Bisan hambalun mo pa nga “close” kita,

ano gid lang dya bay ang monitor

ukon ang keyboard nga nagabulag

kanatun nga darwa?

Wara it baylo ang ga tinaga

nga ginabuhi kang atun mga baba

sa imong mga post nga akun ginabasa.



Ti, idelete ‘ta run lang ikaw.

Ginakurdam takun manumdum

nga ang tuyo mo mga pag-abyanay

Rugya sa Fb ukon Twitter

mangin patibong agud tabanun mo

ang akun tagipusuon. Kon matabo,

Diin ‘ta run lang ikaw bay lagsun?









PAGKAWALA

NOEL G. DE LEON



Kagabi, nakipag-chat sa di kakilala.

Marami-raming napag-usapan,

di naman mahalaga.

Umaga, dinalaw niya ako sa pahabol

na panaginip. My sinasabi.

Di ko maintindihan.

Mag-isa, balewala sa akin

kung ano man ang napag-usapan

sa chat o ang napanaginipan.



Ako ang nakita ko

sa panaginip at naka-chat kagabi.

Natulog. Mahimbing. Umiiyak.









INSOMNIA UKON PARANOIA

DANIELLE S. PARIAN

Para kay Gelo kag Moses



Gadulum.

Ginkawat dun katuyhon ang imong yuhum kanakun.

ang tagsa ka sambit mo ka “Mommy”

nga tawag mo kanakun,

anay nga ginlamon

ka mamuuk mo nga katurugon.



Gab-I dun.

Ang malum-uk mo nga butkun ginkaptan ko.

Sa pira ka adlaw, tubu-an

man dya ka maskulo.

Ayhan taratawgon mo pa ako,

kon may lain dun nga butkun

nga gatanday kanimo?



Tungang gab-i.

diin ka dun ayhan kato,

sa adlaw nga ginakahadlukan ko?

Hawidan mo pa ako ayhan, ukon

inanay dulang nga buy-an?

Sa paghingapos ka akun mga orasan,

dya pa ikaw bala?

Asta mag-untat ang pitik ka akun nga dughan?



Indi katurog.

Nahadluk ako.

Kon amo man gid day-a.

Insat may katapusan, ilam…

Nasubuan ako.

Amo gid dya guro.

Indi ako gusto nga tunlun ka lupa

ang lawas ko.

Hay tuya, indi ko malab-ot

ang alima mo.

Bulag ako sa yuhum mo.

Bungul ako sa tawag mo.

Makahibi ayhan ako?



Aga dun.

Bibiron pa ang hulid ko.

Bunak p nga diaper ginaligidan mo.

Bangon.

Aga dun.

Kag may rum-an pa kita.









YOUR LOVE IS LIKE LINIMENT ON MY SKIN

ARLENE M. MOSCAYA



Your love is like liniment on my skin

Intoxicating camphor to parched pores

Pour some more, my plea, drown me from within

Let the liquid seep, savor my soul’s sores

With your somnifacient strokes, cradle me

To my abysmal depths of dreams, tonight

Trace the contours of my ailing body

While the menthol vapors squeeze my heart tight

As dawn dissolves the warmth of anodyne

Numbly, I yearn for twilight’s taunting smile

For your fingers to interlock with mine

Caress the grieving creases for awhile

Nocturnal souls immersed in liniment

Swing swiftly with the lingering scent









ANG IYONG MUSIKA

MA. ESPERANZA MATEA SUNSHINE E. TEODORO

Para kay PGZ



Sumasabay sa ‘yong musika

Ang indayog ng aking katawan.

Ang bawat galaw ay pumapawi ng uhaw.

Sa bawat pagtipa sa ‘yong gitara

Waring haplos sa aking pusong

Nababalot ng lungkot.

Ang mga nota, nakikipagtalik

Sa katawan kong tigang.

At ang tunog, nagpapalaya

Sa nakakulong na kaluluwa.

Kaya gusto kong sumayaw

Sa tugtog na pumapawi

Ng uhaw.

2 Antique, Iloilo, Guimaras, Ireland: Mga Binalaybay ng Mirror Poetry Guild

Antique, Iloilo, Guimaras: Mga Binalaybay sa Hiligaynon, Kinaray-a, Filipino, at Ingles

Mahal kong ka-MPG:

Magandang araw po!

Gawin nating makabuluhan ang pagtatapos ng taon.

Matapos ang unang elektronik project nating “Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala” (na lumabas sa lokal na pahayagan ng Panay News Sunday Magazine at kumalat sa ilang sites sa internet) nagkaroon ng isang higit na mas malaking hamon ang ating grupo: ito ay ang panindigan ang adbokasiya natin sa pagpapahalaga ng Hiligaynon at pagtulong sa Wikang Pambansa sa pamamagitan ng matinding pagkapit rito.

Muli kayong inaanyayahang magsumiti ng ilang mga akda tulad ng binalaybay, kuwento, sanaysay, dula atbp. na nasusulat sa lingwaheng rehiyunal, Filipino o Ingles. Siguraduhing nai-edit ng maayos ang mga isa-submit na entries. Maaari itong ipadala sa thenewmirrorpoetryguild.com.ph o mismong i-personal message sa opisyal na facebook account ng MPG.

Naririto ang kailangang isumiti para sa website, at kung papaano gagawin:

1. Kailangang magsumiti ng ilang akda pwedeng binalaybay, kuwento, sanaysay,o dula sa Hiligaynon o kahit na sa anong lingwaheng rehiyunal , Filipino o Ingles.
2. Ipadala sa thenewmirrorpoetryguil@yahoo.com.ph, o ilagay ang mga ito sa comment box ng mensaheng ito o sa facebook mismo.
3. Siguraduhing nai-edit ng maayos ang mga isusumiting binalaybay. Ito ay pagpapahalaga sa responsibilidad ng isa/o mismong makata sa kanyang binalaybay o pinaniniwalaan.
4. Ang tema ay mga binalaybay na nagpapakita ng pagpapahalaga ng makata sa kanyang sarili at lugar na pinanggalingan.
5. Kung nanaisin mang mayroong gagawing pagsasalin sa mga tula, siguraduhing maayos, o nasa mahusay na paraan ito ginawa. Ang pagsasalin ay isang disiplina tulad ng sa tula.
6. Mananatili ang karapatang-ari/Kapirayt ng tula sa may-akda.
7. Tatanggapin hanggang Nobyembre 15 lamang ang mga hinihingi.

Kung mayroong tanong ukol sa mga nabanggit na bagay maaring kontakin lamang ang mga taong maaaring mapagtanungan sa ngayon habang patuloy na inaayos ang ilang bagay:

El Cid: 0916-2764-035
Noel: 0929-6936-307/ 0905-6277-315
O sa aming mga email address na makikita sa aming facebook.

Maraming salamat sa patuloy na pagsuporta.

Diyos na ang bahala sa inyo.

Mga websites na maaaring bisitahin tungkol sa MPG:
http://thenewmirrorpoetryguild.blogspot.com
http://facebook.com/thenewmirrorpoetryguil

PATULOY NA I-TAG ANG OPISYAL NA FACEBOOK ACCOUNT NG MIRROR POETRY GUILD PARA SA MGA BAGONG TULA NG BAWAT MYEMBRO!



HABULIN MO AKO: Inaasahan na kasabay ng mga ipapadalang akda ay ang inyong bioneta (bionote). Bahala ang manunulat kung gaano ito kahaba. Tandaan na sa Nobyembre 10 na ang dedlayn ng mga hinihingi o bago ang na sabing buwan at araw.

Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala Mga Binalaybay sa Hiligaynon at Kinaray-a ng Miror Poetry Guild

Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala
Mga Binalaybay sa Hiligaynon at Kinaray-a ng Miror Poetry Guild

Pormal nga iga lunsar sang Mirror Poetry Guild ang una nga electronic project sang grupo sa maabot nga Oktubre 15, 2010 (Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala, Mga Binalaybay sa Hiligaynon at Kinaray-a ng Mirror Poetry Guild). Ini ang una nga koleksyon sang mga binalaybay sang Mirror Poetry Guild matapos ang halos 11 months nga pagpaidalom sang grupo sa intensibo nga weekly critique session, kag pag-attend sa pila ka mga regional writers workshop. Upod man sang koleksyon ang mga binalaybay sang mga nagapanguna nga active ilonggo poets parehas nanday Marcel Milliam, Arlene Moscaya, El Cid Togonon, Norman Darap, Noel de Leon, Pietros Val Patricio, Sunshine Teodoro, Krisha Vyn Tinambunan, Cara Uy, Danielle Parian, kag Romellaine Arsenio nga una na nga nakilala bilang bag-o nga mga myembro sang Mirror Poetry Guild.



Para sa pila ka impormasyon angot sa sini nga proyekto bisitahon ang http://thenewmirrorpoetryguild.blogspot.com, http://facebook.com/mpg, o kun magtawag o mag-text sa mpg admin 0929-6936-307.


Hulaton ang masunod nga electronic project sang grupo sa Disyembre: “Antique, Iloilo, Guimaras, Dumangas, Dingle MPG Poems” nga pagahatagan sang malip-ot nga introduksiyon ni El Cid Togonon.

Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala

Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala







Mahal kong ka-MPG:



Magandang araw!



Ipagpatuloy natin ang sigla ng Binalaybay gamit ang Hiligaynon.



Bilang pagpapatuloy, inaanyayahan ko ang lahat ng aktibong kasapi ng Mirror Poetry Guild-MPG na magsumiti ng mga pinaka bagong tula sa Hiligaynon. Ang adhikain ay ang muling pagbuhay ng ating website http://thenewmirrorpoetryguild.blogspot.com/, at ang pakikiisa ng ating Hiligaynon sa nagaganap na pagpapayaman ng ating Wikang Pambansa.



Naririto ang kailangang isumiti para sa website, at kung papaano gagawin:



1. Kailangang magsumiti ng tatlo hanggang limang binalaybay sa Hiligaynon.
2. Ipadala sa ngdleon@yahoo.com, o ilagay ang mga ito sa comment box ng mensaheng ito.
3. Siguraduhing nai-edit ng maayos ang mga isusumiting binalaybay. Ito ay pagpapahalaga sa responsibilidad ng isa/o mismong makata sa kanyang binalaybay o pinaniniwalaan.
4. Bukas o malaya ang tema.
5. Kung nanaisin mang mayroong gagawing pagsasalin sa mga tula, siguraduhing maayos, o nasa mahusay na paraan ito ginawa. Ang pagsasalin ay isang disiplina tulad ng sa tula.
6. Mananatili ang karapatang-ari/Kapirayt ng tula sa may-akda.
7. Tatanggapin hanggang October 1 lamang ang mga hinihingi.



Upang mas higit na maging pormal ang adhikain nitong grupo naririto ang maaaring Agenda ng magaganap na pagkikita sa darating na Disyembre taong 2010:



1. Report/ o Pagbabalik tanaw sa mga nagawa ng MPG sa nagdaang unang taon nito.
2. Eleksyon
3. Open Forum/ o Pagbibigay suhistyon para sa mabilis pagkilala sa MPG bilang nangungunang organisasyon ng mga batang manunulat sa Panay, at ng Hiligaynon.
4. Budget/ o ang Pagbibigay ng buwanang kontribusyon
5. Pagpo-formalize ng bayoneta ng bawat isang myembro



Ang Hiligaynon: Pagpamukad kag Pagpakilala ay bukas sa lahat ng bisita na gustong magsumiti ng kanilang mga binalaybay sa Hiligaynon. Ikalat natin ang magandang balitang ito.



Kung mayroong tanong ukol sa mga nabanggit na bagay maaring kontakin lamang ang mga taong maaaring mapagtanungan sa ngayon habang patuloy na inaayos ang ilang bagay:



El Cid: 0916-2764-035

Noel: 0929-6936-307

O sa aming mga email address na makikita sa aming facebook.



Maraming salamat sa patuloy na pagsuporta.

Song of the Martyrs By Pietros Val Patricio

By Pietros Val Patricio

(To the victims of the 2009 Maguindanao massacre,
be they remembered)


And the Gods asked,
What do martyrs do
when struck by thunder?

They answered,
We walk alone,
alone over the ocean’s slumber
guided by a thousand lights
reflected on black water.

Only the waves
serve as our pathway
on our flight to the stars
in the endless horizon.

Our feet held afloat
in the absence of all weight and gravity
just like the dead fishes
floating soundly at sea.

From the bloodstains we have left
to the wounds and bullets in our flesh,
we are cleansed by the ocean’s salt
freed from all evils of this earth.

Human as we are,
we have been betrayed,
abandoned and forgotten by the promises
of this land we’ve once believed in.

As the call to serve the people
we have answered,
the call to face eternity
now awaits us.